Pedagogika Marii Montessori

zyskuje coraz większe grono zwolenników. Stale rośnie liczba szkół i przedszkoli inspirowanych lub związanych z tą metodą. Dlaczego?

Powodów jest kilka.

Co osiągamy?

Pedagogika Montessori pozwala dziecku osiągnąć pewność siebie i samodzielność, a także daje mu możliwość wyboru aktywności i rozwijania się we własnym tempie. Pokazuje, aby traktować dziecko jako pełnoprawną osobę, której się towarzyszy i którą darzy się głębokim szacunkiem.
Dorosłym – rodzicom i nauczycielom – pomaga życzliwie, dyskretnie, ale z pełnym zaangażowaniem towarzyszyć dziecku na drodze rozwoju.


W jaki sposób się to dzieje?

Pedagogika Montessori stawia dziecko i jego rozwój w centrum, ale nie na piedestale. Ważna jest w niej niezależność i wolność dziecka, ale także samodzielność i przestrzeganie zasad. Dzieci z natury chcą współpracować i kochają się uczyć, gubią to jednak poprzez spotykanie się z karami i nagrodami.

Metoda Montessori wspiera naturalną ciekawość dziecka oraz potrzebę doświadczania i eksperymentowania, dzięki którym naturalne talenty mają szansę na nieskrępowany i spontaniczny rozwój.

Rodzic i nauczyciel w metodzie Montessori to osoba przede wszystkim życzliwa i zainteresowana dzieckiem. To człowiek o cierpliwym i pełnym miłości sercu, który widzi w dziecku potencjał i drogę rozwoju. Dziecko rodzi się jako człowiek, a my towarzyszymy mu w stawaniu się pięknym dorosłym

Ćwiczymy motorykę małą oraz koncentrację uwagi: przesypywanie oraz dopasowywanie kluczyka do kłódki

Na czym polega fenomen metody Montessori?

Założenia pedagogiki Montessori umożliwiają dziecku wszechstronny i optymalny rozwój: fizyczny, umysłowy, duchowy, społeczny i kulturowy.

Podstawą całego podejścia jest wolność dziecka w jasno określonych granicach, która pozwala na rozwinięcie jego kreatywności. To właśnie naturalna ciekawość oraz potrzeba odkrywania i doświadczania są podstawowymi czynnikami optymalnego rozwoju. Metoda Montessori koncentruje się wokół takich obszarów jak:

  1. Samodzielność – dzieci mają pełną swobodę w podejmowaniu określonych działań. Pomagamy subtelnie, zapewniamy bezpieczeństwo, kiedy zauważamy, że nasza pomoc jest zbędna, wycofujemy się na pozycję obserwatora. Nie należy dzieci wyręczać w czynnościach, które są w stanie i chcą wykonać same. Samodzielność tyczy się również podejmowania decyzji dotyczących pracy czy uczenia się, zarówno odnośnie miejsca, czasu czy rodzaju zajęć
  2. Nauka w działaniu – najlepszą metodą przyswajania nowych wiadomości jest swobodna aktywność. Rolą nauczyciela jest wsparcie i współpraca, zamiast narzucania rozwiązań czy dyrektywnego organizowania czasu i przestrzeni. Nauczyciel jest stale obecny i jest gotowy na wezwanie dziecka.
  3. Koncentracja – pomoce Montessori zastępują zabawki. Mają one bowiem to, czego najlepsza zabawka nie posiada. Pomoc montessoriańska skłania dziecko do pełnej koncentracji, zachęca do stałego odkrywania, rozwija całe spektrum umiejętności.
  4. Organizacja – dzięki odpowiednio przygotowanemu otoczeniu, w której przebywa dziecko, porządek staje się czymś naturalnym. Sale są wyposażone w przedmioty z naturalnych materiałów z dbałością o estetykę co uwrażliwia dziecko na piękno i budzi szacunek do otoczenia
  5. Przestrzeganie zasad – metoda Montessori zakłada edukację w grupach różnowiekowych, dzięki temu dzieci uczą się od siebie nawzajem, wspierają się i rozwijają relacje społeczne. Ale także przypominają sobie wzajemnie o obowiązujących regułach. W przedszkolach Montessori dzieci mają wolność, ale odbywa się ona w jasnych dla nich zasadach i granicach. Dzieci stają się odpowiedzialne, pewne siebie i szanujące innych
  6. Obserwowanie – główną rolą dorosłego w metodzie Montessori jest poznawanie i towarzyszenie dziecku w jego rozwoju, bez nadmiernej ingerencji i sterowania. Nauczyciel posiada wiedzę pozwalającą mu poprzez spokojną obserwację wspierać dziecko i kierować do dalszego rozwoju
  7. Indywidualne podejście do dziecka – każde dziecko jest inne, rozwija się swoim tempem, ma swoje talenty i swoje wyzwania. Rolą dorosłego nie jest forsowanie odgórnego wzorca, lecz życzliwość i troska dla każdego dziecka i jego uwarunkowań. Mimo zajęć w grupie różnorodnej wiekowo, potrzeby każdego dziecka są respektowane indywidualnie i adekwatnie do wieku i potrzeb dziecka

Przygotowane otoczenie

Metoda Montessori w przedszkolach i żłobkach odbywa się w specjalnie przygotowanym otoczeniu, dostosowanym do potrzeb dzieci:

  • Prosta, bezpieczna przestrzeń – sala, nazywana w Montessoriańskim przedszkolu – klasą, jest jasna, urządzona przystępnie dla dziecka, meble i przedmioty są dostosowane do wzrostu dziecka i jego małych rączek. Znajdziemy tam również przedmioty codziennego użytku, takie jakich używamy w domu, np. mop, szczotkę – ale są one wielkością adekwatne dla dziecka. Na stolikach stoją szklane wazoniki z wodą, a w nich kwiatki, o które dzieci dbają. Otoczenie dziecka jest bezpieczne i ładne
  • Dostęp – przedmioty w klasie są dostępne dla dziecka, znajdują się na półkach na wysokości wzroku dziecka.
  • Natura – klasa wyposażona jest w naturalne materiały z drewna, wełny, bawełny. Unika się plastiku i sztuczności w trosce o środowisko i w dbałości o estetykę
Cylindry – nauka dopasowania pod względem kształtu

„POMÓŻ MI ZROBIĆ TO SAMEMU”

hasło przewodnie metody Montessori wyraża jednocześnie głębię tej metody:

To wiara w dziecko, kształtujące się dzięki stałemu doświadczaniu świata i ćwiczeniu różnych umiejętności. Początkowo nieporadnie ubierające buciki dziecko tylko dzięki wielokrotnym samodzielnie podejmowanym próbom dojdzie do wprawy, jaką mamy w późniejszym etapie. Wyręczanie dziecka, ograniczanie go, czy brak wiary, że sobie poradzi odbiera mu wolność i radość z nauki. Chwalenie dziecka, które z samej aktywności otrzymuje nagrodę również ujmuje mu, gdyż to nie my mamy być zadowoleni, lecz dziecko, które odniosło sukces.


Fakty

Montessori udowodniła, że rolą dorosłego jest towarzyszenie, zapewnianie bezpieczeństwa, poprzez usunięcie np. zagrożeń w sali, ale pozwalanie na popełnianie błędów. Stworzyła więc takie pomoce, które podczas używania dają dziecku konkretną informację, czy dana umiejętność jest przez nie opanowana. Nie jest to ocena dorosłego, stopień w szkole czy pochwała. Jeśli cylinder nie pasuje do danego otworu, dziecko szuka innego rozwiązania i samodzielnie je znajduje otrzymując od materiału jasną informację: well done

Czy to nie o to chodzi w życiu, byśmy byli najpierw sami zadowoleni z efektu naszej pracy? Często o tym zapominamy, gdyż towarzyszą nam różne schematy, np. etykietka egoizmu, gdy cieszymy się z tego co nam się udało. To błąd. Tylko pewny siebie, znający swoje mocne strony i wyposażony w poczucie własnej wartości człowiek może nieść w świat dobro i pokój. A jak widzimy to te wartości, które są w naszym obecnym świecie niezwykle potrzebne.


Kolejne zagadnienia metody Montessori znajdziecie w najbliższym czasie na naszym portalu.

Już dziś można poszerzyć swoją wiedzę o artykuły związane z metodą Montessori:

Motywacja wewnętrzna czy zewnętrzna u dzieci

lub

Grzeczne dziecko

Zapraszamy